Trở lại vấn đề quan hệ “Kim Vân Kiều truyện” và “Truyện Kiều” từ tư liệu Hán Nôm Việt Nam

Tóm tắt

Trong lời tựa bản dịch Kim Vân Kiều Thanh Tâm Tài Tử 金雲翹青心才子của Tô Nam Nguyễn Đình Diệm, (Nha Văn hóa, Sài Gòn, 1971) có đưa ra một nghi vấn là phải chăng Kim Vân Kiều truyện 金雲翹傳 của Thanh Tâm Tài Tử “là của một nhà nho Việt Nam về sau đã dựa theo cuốn thơ Đoạn trường tân thanh mà soạn thảo, chứ không phải gốc ở bên Tàu.” Với thành quả sưu tầm, khảo cứu các văn bản còn nằm trong các văn khố trong và ngoài nước suốt mấy chục năm qua, vấn đề tưởng đã được giải quyết xong. Thế nhưng vấn đề ấy lại được đặt ra gần đây. Trong những bài viết trước chúng tôi có giới thiệu một số tài liệu mới sưu tầm ở Nhật Bản để chứng minh Kim Vân Kiều truyện có trước Truyện Kiều. Bài viết này chúng tôi tìm về các tư liệu Hán Nôm thế kỷ XVIII-XIX để chứng minh các nhà nho Việt Nam từ lâu đã nói đến việc Truyện Kiều được sáng tác trên bản nguồn Kim Vân Kiều truyện.