Liên văn bản hay tiếp nhận của tiếp nhận

Tóm tắt

Khẳng định tính liên văn bản, Julia Kristeva cho rằng “bất kì một văn bản nào cũng được cấu trúc như là sự ghép mảnh của các trích dẫn; bất kì một văn bản nào cũng là sự hấp thu và chuyển đổi của các văn bản khác”. Từ lí thuyết “trò chơi ngôn ngữ” (language game) của Wittgenstein, đến cái nhìn “tiểu tự sự”, “đại tự sự” (Petit narrative, Grand narrative) của Jean-François Lyotard, lí thuyết “diễn ngôn” (discourse) của Michel Foucault và “thế vật” (simulacra) của Jean Baudrillard... ta thấy, các nhà hậu hiện đại xem thế giới là thế giới của ngôn từ. Tất cả đều được “kiến tạo” và hiện diện bởi ngôn từ. Vậy nên, mọi tồn tại của thế giới tự nhiên và xã hội đều là “văn bản” và văn bản nào cũng chịu sự chi phối bởi các văn bản khác. Chúng không bao giờ có được sự độc lập tuyết đối. Do đó, liên văn bản là bản chất của tồn tại và mãi mãi là tiếp nhận của tiếp nhận.